هیچ کشوری با توجه به محدودیت‌های مختلف مانند شرایط زیست‌محیطی، آب و هوا و ظرفیت انسانی نمی‌تواند تولیدکننده‌ی تمام نیازهای خوراکی و مصرفی ساکنان خود باشد. این محدودیت و ضعف حتی در ارائه‌ی مایحتاج اولیه‌ی زندگی مردم، نیازمند یک راه‌حل مناسب است. از سوی دیگر با توجه به دلایلی که ذکر شد، همانند شرایط زیست‌محیطی و آب و هوا ممکن است در یک کشور به‌خصوص، یک یا چند محصول خاص به میزانی فراتر از نیاز مصرفی ساکنان آن کشور تولید شود و برنامه‌ریزی برای مازاد این مقدار هم به یکی دیگر از چالش‌های پیش روی مسئولان و اهالی آن منطقه تبدیل شود. در گذشته معمولا در هر منطقه‌ی آب و هوایی با توجه به امکانات اولیه، یک محصول به مقدار زیاد تولید می‌شد و اولین راه حل بشر برای مواجه با این دغدغه، داد و ستد بود. طی این فرآیند مردم مناطق مختلف محصولات مازاد بر مقدار مصرف شخصی خود را به ازای مقدار مشخصی از محصولات دیگری که به آن نیاز داشتند، پرداخت می‌کردند. لازم به ذکر است که این نوع معامله نقاط ضعف بسیاری دارد که در این بحث نمی‌گنجد.
بازار مدرن امروز، معاملاتی همچون داد و ستد هایی را در بر می‌گیرد که طی آن کشورهای مختلف با درآمد حاصل از فروش مازاد تولیدات خود، نسبت به خرید مواد مورد نیاز خود که در کشور دیگری تولید می‌شود، اقدام می‌نمایند. صادرات و واردات واژه‌های نسبت داده شده به این فرآیند هستند. از نظر لغوی و با در نظر گرفتن گمرک به‌عنوان یک معیار، می‌توانیم صادرات را خارج نمودن کالاهای تولید شده از گمرک به کشور دیگر و واردات را وارد نمودن کالاهای مورد نیاز از گمرک به داخل کشور دیگر معنا کنیم. وجود شرکت‌های بازرگانی صادرات و واردات که مناسب مسئولیت‌های محدود هستند و به‌صورت سهامی خاص نیز تاسیس و اداره می‌شوند، امروزه از نیازهای حائز اهمیت هر کشوری است. البته صادرات و واردات در کنار توزیع کالا، خرید و فروش و اعطای نمایندگی به نمایشگاه‌ها یکی از وظایف شرکت‌های بازرگانی است. در ادامه‌ی این مطلب با صادرات و واردات، شرکت‌های بازرگانی و صادرات و واردات در ایران بیشتر آشنا خواهیم شد.
سرفصل های مقاله :
- انواع صادرات
- انواع واردات
- صادرات و واردات در ایران
انواع صادرات
صادرات به‌طور کلی به دو دسته‌ی مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می‌شود که در این بخش هر یک را به‌طور جداگانه بررسی خواهیم نمود.
صادرات مستقیم
صادرات مستقیم به.معنای حذف واسطه‌های فروش یا به‌عبارت دیگر دلال‌ها است. وقتی یک شرکت تولیدکننده محصولات خود را به‌صورت مستقیم در کشور دیگری به فروش می‌رساند، در واقع صادرات را به‌صورت مستقیم انجام داده است. در این نوع از صادرات تمامی خدمات پس از فروش به عهده‌ی تولید کننده است. یک شرکت می‌تواند صادرات مستقیم را با استفاده از یکی از روش‌های زیر انجام دهد:
- با استفاده از تدارکات و حقوق صادرات متعلق به شرکت
- با استفاده از استخدام نماینده یا مدیر فروش برای کشورهای دیگر
- با استفاده از توزیع‌کنندگان مستقر در کشورهای دیگر
- با کمک گرفتن از یک شرکت بازرگانی دولتی
- با تاسیس شعبه‌های فروش در کشورهای دیگر
هر کدام از روش‌های ذکرشده دارای معایب و محاسنی هستند که کمک گرفتن از شرکت‌های بازرگانی دولتی یکی از سودمندترین روش‌های صادرات برای شرکت‌های تولیدکننده است.
صادرات غیر مستقیم
صادرات غیر مستقیم به‌معنی به‌کارگیری یک واسطه است. در این روش صادرات، شرکت‌ها کالای تولید شده را به یک شخص ثالث می‌سپارند و تمام مسئولیت‌های ارسال کالاها به کشور مقصد و خدمات پس از فروش محصول نیز به عهده‌ی ایشان است. البته در برخی مواقع خاص شرکت‌های مشهور حتی خدمات پس از فروش محصولات صادراتی که توسط شخص ثالث انجام شده را نیز به عهده می‌گیرند که به آن صادرات غیر مستقیم فعال گفته می‌شود. در واقع در روش غیر مستقیم ممکن است شرکت از سود کمتری برخوردار شود اما به زبان ساده دردسرهای کمتری دارد. شرکت‌های مشهور و شناخته‌شده نمی‌توانند از روش غیر مستقیم غیر فعال استفاده نمایند زیرا این نوع از صادرات می‌تواند اعتبار و پیشینه‌ی شرکت را زیر سوال ببرد اما ترجیح تمام این شرکت‌ها صادرات محصولات خود به‌صورت غیر مستقیم فعال است که مشغله‌های اقدامات، مجوزات و هزینه‌های ارسال محصول به کشور مقصد را برای شرکت از بین می‌برد.
انواع واردات
واردات اشکال مختلفی دارد که در این قسمت دو نوع مرسوم و حائز اهمیت آن را بررسی خواهیم نمود.
واردات دوره‌ای:
شناسایی نیازمندی‌ها به شما کمک می‌کند تا با یافتن فروشنده‌های قابل اطمینان یک کالا را به‌صورت دوره‌ای که فاصله‌ی آن با توجه به میزان تقاضا متفاوت است، به کشور وارد نمایید.
واردات دفعه‌ای:
واردات به‌صورت دفعه‌ای بیشتر در مواقع اضطراری انجام می‌شود که یک محصول کمیاب شده است و یا میزان تقاضای آن به یک‌باره افزایش می‌یابد و یا میزان تولید آن در کشور پایین می‌آید یا قطع می‌شود.
صادرات و واردات در ایران
آمار مربوط به صادرات و واردات ایران از سال ۱۲۸۹ به‌طور مستمر منتشر می‌شود. ایران در بین کشورهای جهان در امر صادرات رتبه‌ی چهل‌وششم را کسب نموده است. مقاصد برتر صادراتی ایران چین، هند و کره‌ی جنوبی هستند. صادرات به‌صورت دائم و موقت انجام می‌شود که صادرات موقت به‌منظور حضور در نمایشگاه‌ها و همایش‌های مختلف خارجی است. بعد از شرکت در این نوع نمایشگاه‌ها و همایش‌ها و برندسازی موفق و پیدا کردن مشتریان مناسب در خارج از کشور می‌توانید با اخذ مجوزها و مدارک لازم اقدام به صادرات دائمی محصولتان نمایید. همچنین، فرآیند مشابهی برای واردات نیز وجود دارد که طی آن وارد کننده به‌منظور هدف خاصی یک کالای به‌خصوص را در مدت محدودی وارد کشور می‌نماید و پس پایان این مدت کالاها مجددا به کشور تامین‌کننده صادر می‌شوند. در برخی موارد هم کالا به‌صورت دائم و یا به‌منظور برطرف نمودن نیازهای مصرف‌کنندگان داخلی به کشور وارد می‌شود و پس از پرداخت هزینه‌های مربوطه از گمرک ترخیص می‌شود. از سوی دیگر یکی از نکات حائز اهمیت تامین ارز واردات است که توسط بانک مرکزی ایران روش‌هایی همچون روش‌های زیر برای تامین ارز واردات ارائه شده‌اند:
- واردات با ارز نیما
- ارز حاصل از صادرات خود
- تهاتر
- ارز حاصل از صادرات غیر
تامین ارز واردات به‌معنای مطلع نمودن اداره‌ی گمرک از روش کسب ارز برای خرید است. این امر به‌منظور بررسی ارزهای ورودی و خروجی به بانک مرکزی است.
جمع‌بندی
در این مقاله از سایت ال یل گفتیم که صادرات و واردات یکی از نیازهای اولیه و ضروری یک جامعه است که می‌تواند تمام کالاهای مصرفی مردم جامعه را که نمی‌توانند به خودی خود تولید نمایند، تامین کنند. شرکت‌های بازرگانی یک روش سودمند و کارآمد برای شرکت‌های تولیدکننده هستند که صادرات مستقیم خود را انجام دهند؛ البته صادرات و واردات تنها بخشی از وظایف شرکت‌های بازرگانی است.
صادرات به دو نوع مستقیم و غیر مستقیم انجام می‌شود که صادرات غیر مستقیم می‌تواند فعال یا غیرفعال باشد. صادرات غیر مستقیم فعال به این معناست که کمپانی تولید کننده خدمات پس از فروش محصولات را به عهده می‌گیرد. واردات با روش‌های مختلفی انجام می‌شود که دو نوع حائز اهمیت آن عبارت‌اند از واردات دوره‌ای و دفعه‌ای که با توجه به نام آن‌ها واردات دوره‌ای به‌معنای واردات یک کالا به‌صورت مداوم با توجه به نیاز مصرف‌کنندگان و واردات دفعه‌ای به‌معنای واردات یک کالا در یک بازه‌ی زمانی به‌علت بالا رفتن میزان تقاضای آن و یا پایین آمدن میزان تولید آن کالا است.